بررسی دستورالعمل وظایف شهرداری‌ها در مدیریت بحران

به گزارش پایگاه خبری پایداری ملی به نقل از خبرگزاری مهر، نشست کمیسیون پیشگیری و مدیریت بحران مجمع شهرداران کلانشهر‌های ایران با موضوع بحث و تبادل نظر پیرامون «دستورالعمل وظایف شهرداری‌ها در مدیریت بحران»، ارائه گزارش اقدامات و فعالیت‌های صورت گرفته در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و تشریح تجارب و درس آموخته‌های سازمان پیشگیری و مدیریت بحران کلان شهر تهران، ارائه گزارش مدیران بحران و پدافند غیرعامل کلانشهر‌ها از اقدامات شش ماهه اول و برنامه‌های آتی سال ۱۴۰۴ و تبیین چالش‌های موجود و بررسی راهکار‌های پیشنهادی به میزبانی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، صبح امروز برگزار شد.

علی نصیری رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران آخرین آمار مربوط به خسارت‌های ناشی از حملات اخیر را تشریح کرد و از تقسیم‌بندی واحد‌های آسیب‌دیده در چهار گروه خبر داد.

وی گفت: آمار نهایی ما نشان می‌دهد که ۸۵۲۰ واحد مسکونی خسارت دیده‌اند. این آمار مربوط به واحد‌های مستقل است نه ساختمان‌ها؛ چرا که هر ساختمان می‌تواند چهار یا حتی ده واحد داشته باشد. از این تعداد، ۹۸ درصد در چهار گروه الف، ب، ج و د تقسیم‌بندی شده‌اند.

وی افزود: در گروه الف، که شامل خسارت‌های جزئی مثل شکستگی شیشه و پنجره می‌شود، ۵۲۸۰ واحد قرار دارند. از این میان تنها سه واحد هنوز ترمیم شیشه انجام نداده‌اند و مابقی یا توسط شهرداری و یا توسط خود مردم رفع شده است.

نصیری گفت: در گروه ب، ۲۵۶ واحد قرار دارند که آسیب‌ها فراتر از شیشه و در حد تخریب تیغه‌ها و بخش‌هایی از سرویس‌ها یا آشپزخانه بوده است. خسارت این واحد‌ها کمتر یا بیشتر از ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شد که بر اساس آن، بخشی توسط مالکان و بخشی با مشارکت شهرداری و پیمانکاران در حال ترمیم است.

وی ادامه داد: در گروه ج، ساختمان‌هایی قرار دارند که نیازمند مقاوم‌سازی بودند. این کار به دلیل حساسیت موضوع و مسائل ایمنی، صرفاً توسط سازمان نوسازی شهرداری و شرکت‌های دارای صلاحیت انجام می‌شود. ما امیدواریم روند مقاوم‌سازی تا پایان سال و نهایتاً ظرف یک سال تکمیل شود. در این بخش ۶۷ واحد شناسایی شده است.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تصریح کرد: بخش سنگین خسارت‌ها مربوط به گروه د است. در این گروه ۱۱۴ ساختمان شامل ۶۱۳ واحد که به طور مستقیم مورد اصابت قرار گرفتند، نیازمند نوسازی کامل هستند. تاکنون ۸۶ درصد این واحد‌ها تعیین تکلیف شده و پرونده‌های آنها در اختیار مالکان و پیمانکاران قرار گرفته است.

وی گفت: به عنوان نمونه، واحد مسکونی شهید فریدون عباسی در مجموعه برج‌های محلاتی نیز در همین گروه قرار داشت. فرایند صدور پروانه برای این ساختمان‌ها به‌صورت دستی انجام می‌شود و ممکن است زمان‌بر باشد.

نصیری در ادامه اظهار داشت: هرچند وظیفه اصلی شهرداری اسکان اضطراری نیست، اما با تصمیم شهردار تهران، دو هتل شهر و شیان و سپس ۱۱ هتل دیگر برای اسکان خانواده‌های آسیب‌دیده اجاره شد. در اوج بحران ۴۹۴ خانوار معادل حدود ۱۴۰۰ نفر در هتل‌ها حضور داشتند که امروز بیش از نیمی از آنان به خانه یا محل جدید منتقل شده‌اند.

وی افزود: هزینه اقامت و تغذیه این خانوار‌ها با وجود فشار شدید مالی بر شهرداری، از محل منابع شهرداری تأمین شد. این اقدام در حالی صورت گرفت که درآمد‌های شهرداری به دلیل کاهش شدید ساخت‌وساز‌ها نسبت به سال گذشته ۲۵ تا ۳۰ درصد افت داشته است.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران خاطرنشان کرد: در کنار خسارت‌های مادی، بسیاری از ساکنان این واحد‌ها دچار آسیب‌های روانی و ترومای شدید شدند. لحظات اولیه حادثه صحنه‌های بسیار تلخی رقم خورد؛ از پرتاب تخت‌خواب و کتاب‌ها به خیابان تا تخریب کامل زندگی مردم. به همین دلیل، حمایت روانی از خانواده‌ها نیز جزو اقدامات ضروری در این ایام بوده است.

۹۳ درصد متقاضیان اجاره مسکن تعیین تکلیف شدند

وی گفت: از مجموع ۵۷۷ خانواری که متقاضی اجاره مسکن بودند، تاکنون ۹۳ درصد تعیین تکلیف شده‌اند. در این میان، ۱۸ واحد توسط خود شهرداری اجاره شد و در ۴۱۹ مورد دیگر، اجاره‌بها بر اساس کارشناسی منطقه به مالک یا مستأجر پرداخت شد. در برخی موارد، هزینه به‌طور مستقیم به مالک داده شد تا قرارداد با مستأجر تمدید شود.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران افزود: این اقدام در حالی انجام شد که هزینه‌ها ۵۰ درصد بیشتر از پیشنهاد اولیه وزارت مسکن به دولت بود. در عمل، سقف یک میلیارد تومانی اجاره به یک و نیم میلیارد تومان افزایش یافت و اجاره ماهیانه نیز از ۳۰ میلیون به ۳۶ میلیون تومان رسید. این تصمیم به‌ویژه در مناطقی که خانه‌های ۱۷۰ تا ۲۰۰ متری در شمال شهر آسیب دیده بودند، ضروری بود تا متناسب با محل و سبک زندگی قبلی خانوار، مسکن جایگزین فراهم شود

خدمات حمایتی و پاسخگویی مردمی

نصیری اظهار کرد: برای رفع ابهامات و پاسخ به مردم، سامانه ۱۳۷ شهرداری به‌صورت شبانه‌روزی فعال است. مردم هر سوالی درباره اسکان، خدمات درمانی یا دیگر مشکلات داشتند، می‌توانستند از این طریق مطرح کنند. ما خود را همراه خانواده‌های آسیب‌دیده می‌دانستیم و تلاش کردیم همانند همراه بیمار در کنارشان باشیم.

وی ادامه داد: حدود هزار نفر از آسیب‌دیدگان نیز با هماهنگی شهرداری به‌طور رایگان از فروشگاه‌ها و مراکز عرضه کالا، وسایل ضروری مانند سرویس خواب و لوازم خانگی دریافت کردند.

استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران

وی در پایان افزود: در این مدت از ظرفیت‌های اجتماعی و گروه‌های داوطلب مردمی، به‌ویژه گروه‌های دوام و داوطلبان بعد از جنگ، نهایت استفاده را کردیم. همچنین همکاری وزارت بهداشت و دستگاه‌های مختلف در حوزه اقدامات اجتماعی و درمانی نقش مهمی در کاهش فشار‌ها بر مردم داشت.

وی گفت: با وجود آنکه تکلیف پرداخت بخشی از هزینه‌ها بر عهده دولت و وزارتخانه‌های مربوطه است، هنوز اقدام جدی در این زمینه آغاز نشده و این مسئله همچنان از مطالبات جدی شهرداری و شهروندان است.

ضرورت بازآوری نقش شهرداری‌ها در مدیریت بحران

حسین ظفری، معاون هماهنگی امور پیشگیری و کاهش خطرپذیری شهرداری تهران، با اشاره به چالش‌های روزافزون از جمله خشکسالی، تنش آبی و آتش‌سوزی‌ها، بر ضرورت به‌روز شدن وظایف و اسناد مرتبط با مدیریت بحران تأکید کرد.

وی گفت: امروز با خشکسالی طولانی‌مدت و تنش‌های آبی جدی مواجه هستیم. این مسائل به همراه آتش‌سوزی‌های متعدد، شرایط مدیریت بحران را پیچیده‌تر کرده است. همین موضوع نیازمند اقدامات متفاوت و به‌روزرسانی نقش شهرداری در مدیریت بحران است.

وی افزود: هدف ما این است که وظایف شهرداری در مدیریت بحران شفاف، مشخص و یکپارچه شود تا بتوانیم یک سند جامع و قابل اجرا داشته باشیم.

ظفری گفت: رهبر معظم انقلاب تأکید کرده‌اند که ستاد مدیریت بحران باید مانند مرزبانان در زمان جنگ همواره آماده باشد. همان‌طور که در دفاع ۱۲ روزه نشان دادیم که ظرفیت‌های کشور می‌تواند فعال شود، امروز هم باید با همین نگاه، ستاد مدیریت بحران آماده و پویا عمل کند.

وی اظهار کرد: پس از تصویب قانون مدیریت بحران در سال ۹۸، بیش از ۲۳ سند و دستورالعمل در حوزه‌های مختلف تدوین و ابلاغ شد. اما یکی از مشکلات این بود که وظایف دستگاه‌ها از جمله استانداران، فرمانداران و شهرداری‌ها پراکنده بود. به همین دلیل ما این وظایف را تجمیع کرده و در قالب دستورالعمل‌های یکپارچه ارائه دادیم.

وی ادامه داد: برای شهرداری‌ها نیز مجموعه متنوعی از تکالیف در مخاطرات مختلف مانند زلزله، آتش‌سوزی و ازدحام جمعیت مشخص شده که در جداول جداگانه تفکیک و تدوین شده است.

ظفری تصریح کرد: بر اساس قانون مدیریت بحران، شهرداران مراکز استان‌ها عضو ستاد بحران هستند و در شهرستان‌ها نیز حضور شهرداران در ستاد‌های محلی پیش‌بینی شده است. پیشنهاد ما این است که شهرداران کلان‌شهر‌ها و مراکز استان به عنوان جانشین رئیس ستاد بحران ایفای نقش کنند تا هماهنگی و اثرگذاری بیشتری در تصمیم‌گیری‌ها داشته باشند.

وی افزود: امیدواریم با اصلاح و تکمیل این اسناد و با همفکری همه دستگاه‌ها، بتوانیم نقشه راه روشن و کارآمدی برای مدیریت بحران شهری فراهم کنیم.